Martyniuk S. (2019): Biologiczne wiązanie N2, bakterie symbiotyczne roślin bobowatych w glebach Polski i oszacowywanie ich liczebności. Polish Journal of Agronomy, 38, 52-65.
DOI: http://10.26114/pja.iung.390.2019.38.07
Abstract:
Plonowanie roślin motylkowatych, podobnie jak wszystkich innych roślin uprawnych, zależy od wielu czynników środowiskowych, agrotechnicznych i biologicznych. Omawiana grupa roślin wyróżnia się jednak tym, że ich rozwój i plonowanie zależy także w znacznym stopniu od obecności w glebie specyficznej grupy bakterii, tj. bakterii wykazujących zdolność do biologicznego wiązania, czyli przyswajania azotu cząsteczkowego (atmosferycznego) w symbiozie z korzeniami tych roślin. Badania wykazały, że bakterie symbiotyczne (ryzobia) koniczyny, grochu i bobiku występują dość powszechnie w glebach Polski, nawet w glebach, na których od wielu lat nie uprawiano wymienionych roślin. Bakterii tych nie stwierdzono tylko w około 5% gleb (na 80 badanych) i były to gleby lekkie, silnie zakwaszone (pH(KCl) < 4,5). Bakterii symbiotycznych łubinu i fasoli nie wykryto w około 25% badanych gleb. Symbionty łubinu są najliczniejsze w glebach średnio zwięzłych i w glebach lekkich o odczynie lekko kwaśnym lub kwaśnym, czyli w glebach najczęściej obsiewanych tą rośliną. W większości naszych gleb brak jest bakterii symbiotycznych lucerny i soi lub liczebność tych bakterii jest mała, z wyjątkiem gleb obsiewanych tymi roślinami.
W zawiązku z brakiem selektywnych podłoży do oznaczania liczebności bakterii symbiotycznych w glebach oszacowywanie populacji tych bakterii przeprowadza się metodami pośrednimi, w oparciu o wyniki biotestów z siewkami roślin bobowatych zaszczepionych wzrastającymi rozcieńczeniami badanej gleby. W pracy opisano dokładnie różne sposoby przeprowadzania biotestów oraz określania liczebności ryzobiów.